TOPAAS, “IMPERIAL” | NL
Deze titel is op zich reeds een indrukwekkend, een "keizerlijke" benaming, want vele stenen, voornamelijk kwarts, worden ook topaas genoemd, maar zijn het nochtans niet. Zo ontmoet men vaak de oranje "Madeira topaas", de donkerbruine "rooktopaas" of “Nevada topaas”, de lichtgele "goudtopaas", “Bohemen topaas” en “Schotse topaas”, de goudgele “Spaanse topaas” en “Indische topaas”, zij behoren allen tot de kwartsfamilie. Deze benamingen zijn echter verboden.
De naam is ofwel afkomstig van het Sanskriet Tupas of Tapas, wat vuur betekent, of volgens Plinius de oude (Historia Naturalis) van het eiland Topazos in de Rode Zee.
De kleur kan volgens de oorsprong variëren; in Sri Lanka (Ceylon) is de kleur diepgeel, in Siberië blauw tot blauwgroen, soms bruinoranje en in Brazilië goudgeel tot rood¬bruin.
In Brazilië vindt men donkerblauwe topaas die men de bijnaam "Saffier van Brazilië" geeft, en roodach¬tige topaas, gekleurd door koper, die men "Robijn van Bra¬zilië" noemt; dit zijn natuurlijk verkeerde en verboden benamingen.
Andere oorspronglanden zijn: Tasmanië met kleurloze en licht blauwe tot donkerbruine stenen. Mexico met geelbruin-roos en kleurloos. Japan, Madagaskar, Myanmar (Birma) en Zuid-Afrika zijn de andere vindplaatsen. In Californië kan men lichtblauwe topazen vinden. Topaas komt ook voor in zeer grote kristallen zoals de kanjer van 600 ton, gevonden in de regio van São Domingo’s, namelijk Espirito Santos staat in Brazilië. Spijtig was hij niet van slijpbare kwaliteit.
Tussen 2.500 en 3.000 jaar V.C. werd bij het ontginnen van vuursteen in Engeland maar ook in België, topaas gevonden. In de Romeinse periode werd topaas ontgonnen in Cornwall (Engeland), in Saksen, in de rivier Ebro in Spanje, aan de Donau en in Mugla (Turkije). Men won reeds topaas in de tijd van de Egyptenaren op dezelfde wijze als smaragd.
In het begin van de middeleeuwen waren alle vindplaatsen uitgeput. Kleurloze topazen werden vooral gebruikt als diamantimitatie. In die periode werden ook veel gele en groenachtige topazen verward met peridoot (olivijn).
Zijn scheikundige samenstelling is een fluorhoudend aluminiumsilicaat en zijn kristallen zijn rombisch, prisma’s met mooie vlakken aan de uiteinden, vaak achtzijdig. Het soortelijk gewicht is 3,53-3,56 (zeer dicht bij diamant, 3,52) en zijn hardheid is 8, dus harder dan kwarts en ijzer maar blijft onder korund. Hij heeft een dubbelbrekingsindex van 1,610-1,638. Hij heeft een perfecte kloverswas en de breuk is schelpvormig, ruw. Topaas voelt glad en koud aan. Wanneer men topaas met een doekje opwrijft, dan laadt hij zich elektrostatisch op.
De mooiste en meest gegeerde topazen zijn de “Imperial” topazen, bruinachtig rood-oranje of lila; in deze laatste categorie heeft men ook de lichte wijnkleur.
Stenen in die kwaliteit van 10 karaat worden verkocht aan 3.300 us $ per karaat in de groothandel, lila kleur aan 4.500 us $ per karaat, daarentegen gele aan 725 us $ en blauwe rond 22 us $ per karaat, want…
De blauwe topazen kunnen ook witte topazen zijn die bestraald werden aangezien kleurloze topaas niet zeldzaam is; men kan zeer grote stenen vinden van enkele kilo’s die glashelder zijn.
|
