OPAAL | NL

Tijdens de Romeinse periode werd reeds opaal gezocht en was toen van Tsjechische en Hongaarse origine. De naam is, volgens sommige bronnen, afkomstig, van het Latijnse "Opalus" en van het Griekse "Opalhos". Volgens andere bronnen zou het van het oudindisch komen dat steen betekent.
 
De unieke eigenschap van deze edelsteen, irisatie genoemd of het “opaliseren”, is het gevolg van de specifieke interne opbouw van deze steen. De opeenstapeling van bolletjes van siliciumdioxide veroorzaakt de levendige interferentiekleuren. Zijn formule is SiO2 nH20, een gehydrateerde siliciumoxide.
 
De elektronenmicroscoop toont bij 20.000 x vergroting de oorzaak: het zijn kleine bolletjes van enige tienduizendste van een millimeters groot van het mineraal cristobaliet in de massa van kiezelgel. Die veroorzaken reflectie en interferentieverschijnselen. Opaal bevat steeds kleine hoeveelheden water, het gehalte wisselt rond 25%· Met de tijd kan de steen uitdrogen en daardoor barstjes krijgen en zal het opaliseren verminderen. Door de steen te drenken in olie of Walschot, spermaceti en cetaceum, dit zijn benamingen voor een wasachtige substantie, of water, verdwijnen tijdelijk de barstjes. Door opaal te bewaren op een vochtig doekje wordt het verouderen tegengegaan en het kleurenspel verlevendigd. Het is dus gevaarlijk voor de juwelier om een ring met een opaal enkele maanden in een vitrine te plaatsen onder een spotlight.
 
Opaal is ook gevoelig voor krassen en stoten en zuren. Zetters moeten zeer voorzigtig te werk gaan wegens broosheid en gevoeligheid voor warmte.
 
Australië is één van de belan¬grijkste producenten met 75 % van de wereld¬productie. Ondanks alles zijn mooie opalen zeer zeldzaam en geprezen door liefhebbers en verzamelaars. Want voor diegenen die van opaal houden, is het liefde op het eerste gezicht, later wordt dit een ware passie voor deze edelsteen. De meesten zijn ondoorzichtig, melkachtig met een blauwe, rose schijn. Mexico produceert vuuropaal, van oranje-gele tot vermiljoen-rode kleur, maar vertoont geen opalisering. De goedkope kwaliteiten zijn melkachtig en troebel, de meest gezochte zijn de heldere en doorzichtige stenen met felle kleuren, maar deze zijn ook de duurste.
 
Men telt ongeveer een zestigtal opaal-variëteiten. De meest zeldzame en ook de duurste is de zwarte opaal waar de schitte¬ring van kleuren op een zwarte ondergrond dat het feeërieke aspect verhoogt. Opalen op matrix, nog gedeeltelijk in het moedergesteente, worden ook in cabochon geslepen.
 
Volgens sommige bronnen toont de steen alle zonden en brengt ongeluk aan diegene die lichtzinnige avonturen zoekt. Hierdoor mag opaal als ongelukssteen niet gedragen worden in het Koningshuis van Engeland en Zweden. Volgens andere bronnen zou opaal bij depressie kunnen helpen. Daarentegen zou Boulder opaal dat schittert, humor geven en helpen vreugde op anderen over te dragen of moeilijke omstandigheden goed te doorstaan; ook zou hij goed zijn voor lymfe, nieren en darmen.