De Onschatbare Waarde van Birmaanse Saffieren | NL

Saffieren behoren tot de meest gewaardeerde edelstenen ter wereld, en onder hen nemen de saffieren uit Birma (het huidige Myanmar) een bijzondere plaats in. Deze edelstenen staan bekend om hun uitzonderlijke kleur, zeldzaamheid en hoge waarde. Maar hun aantrekkingskracht gaat verder dan esthetiek alleen geopolitieke omstandigheden hebben de beschikbaarheid en waardering van deze edelstenen in de afgelopen decennia sterk beïnvloed. De geschiedenis van Birma start al in de 5de eeuw voor JC. Het koninkrijk werd gesticht in Tagaung, in het noorden van Mogok. De Mogok vallei is voornamelijk bekend voor zijn uitzonderlijke mooie robijnen. Aangezien robijn en saffier tot dezelfde familie behoren namelijk korund, zijn ook de saffieren uitzonderlijk. Reeds in 1435 kwam de eerst Europeaan in Mogok en merkte hij de handel in robijnen en saffieren, gevolgd door de Portugees Duarte Barbosa in 1501. Verschillende koningen volgde elkaar op tot 1824- 1826 de eerste oorlog tegen de Britten, gevolgd door een tweede in 1852. In 1886 werd Birma geannexeerd aan India als “Her Majesty’s dominions”, maar werd in 1942 door de Japanners veroverd om in 1948 de onafhankelijkheid te bekomen. Sindsdien heeft het leger de macht overgenomen.
 
Birmaanse saffieren worden voornamelijk gevonden in de regio Mogok, die ook wel "de Vallei van de Edelstenen" wordt genoemd. Deze mijnen leveren al eeuwenlang edelstenen van wereldklasse, waaronder robijnen en saffieren. Wat Birmaanse saffieren onderscheidt, is hun diepe, levendige blauwe kleur, vaak omschreven als "koningsblauw". Door de natuurlijke omstandigheden in de Mogok-regio bevatten deze saffieren een unieke chemische samenstelling in de kristalstructuur, die zorgt voor hun bijzondere kleur en helderheid.
 
In tegenstelling tot saffieren uit andere landen zoals Sri Lanka (Ratnapoura), Thailand (Chantabury) of Madagaskar), Nigeria, zijn de Birmaanse varianten aanzienlijk zeldzamer, vooral als het gaat om exemplaren zonder enige behandeling zoals verhitting. Onbehandelde saffieren uit Myanmar zijn uiterst zeldzaam en behoren tot de meest gezochte stenen op de markt. Uitgezonderd de saffieren van Kashmir, die nog zeldzamer zijn.
 
De ontginning alsook de bewerking is artisanaal. Er zijn verschillende mijnen in de vallei, o.a. de Nyaung-bin-tha, Gwebin, Kabaing, enz. Meestal familiaal, met veel bijgelovige prospectie methodes. De bewerking is ook artisanaal, maar aangezien de waarde van de ruwe stenen is dit verantwoord. Men kan geen topkwaliteit edelstenen industrieel gaan slijpen, daar het verlies in gewicht bij de bewerking te groot is. Aangezien saffier een hardheid heeft van 9 op de Mohs schaal worden deze op de gediamanteerde schijven (van verschillende korrels/mesh) geslepen en gepolijst op koper, tin of keramiek schijven met diamantpoeder en steeds vochtig gehouden.
 
Saffieren worden beoordeeld op basis van de "vier C’s", net zoals diamanten: kleur, zuiverheid (clarity), slijpvorm (cut) en karaatgewicht (carat). Voor Birmaanse saffieren is kleur echter de meest bepalende factor voor hun waarde.

• Kleur: De ideale Birmaanse saffier heeft een intense, fluwelige blauwe kleur met een vleugje violet. Dit wordt vaak omschreven als “royal blue” of “Imperial blue”, een zijdeachtige levendige kleur.
• Clarity: Hoe minder insluitsels, hoe beter. Echter, kleine insluitsels worden bij Birmaanse stenen geaccepteerd, het is dankzij die kleine insluitsels of kristalstructuur dat hun natuurlijke oorsprong bevestigd kan worden, maar dit is soms zeer moeilijk te bepalen.
• Cut: De slijpvorm maximaliseert de kleur en schittering van de steen, maar heeft geen grote invloed zoals bij diamant waar de proporties een belangrijke factor is.
• Carat: Grotere stenen zijn aanzienlijk zeldzamer, vooral boven de 5 karaat.